මහ බැංකුව මේ වසරේ සිය කාර්ය මණ්ඩලයේ වැටුප් 29.53% ( කනිෂ්ඨ කාර්යාල සහයක) සහ 76.97% (එහි ඉහළම ශ්‍රේණිය සඳහා) අතර ඉහළ නංවා ඇත.

“නව පනත යටතේ අපට ලැබුණු ඉහළ ස්වයං පාලනයක් සමඟ අපගේ වගවීම සහ විනිවිදභාවය පවත්වා ගැනීමට අපට අවශ්‍යයි,” වැටුප් වැඩිවීමක් මහබැංකු අධිපති නන්දලාල් වීරසිංහ සන්ඩේ ටයිම්ස් වෙත පවසා ඇත.

එහෙත් සෑම වසර තුනකට වරක් වැටුප් සංශෝධනය කළ යුතු සාමූහික ගිවිසුම් මත පදනම්ව සේවක සංගම් හතක් සමඟ පැවති සාකච්ඡාවල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මෙම වැඩිවීම් සිදු වූ බව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව පවසයි. පසුගිය මාසයේ ක්‍රියාත්මක වූ නව පරිමාණයන් 2026 දෙසැම්බර් දක්වා නොවෙනස්ව පවතිනු ඇත.

"2027 වනතුරු මහ බැංකුවේ කාර්ය මණ්ඩලය සඳහා තවත් වැටුප් වැඩිවීමක් සිදු නොවන අතර, රජයට වැඩි බදු ආදායමක් ලැබෙන සෑම අවස්ථාවකදීම වැටුප් වැඩි කළ හැකිය," මහබැංකු අධිපතිවරයා පවසයි.

මූල්‍ය අංශයේ නියාමකයා වන මහබැංකුවේ මෙම ක්‍රියාකලාපය, මාධ්‍ය තුළ සහ පාර්ලිමේන්තුව තුළ දැඩි විවේචනයට ලක් වූ අතර එහිදී අමාත්‍ය නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා සහ විපක්ෂයේ ප්‍රධාන සංවිධායක ලක්ෂ්මන් කිරිඇල්ල ඇතුළු ඇතැම් මන්ත්‍රීවරුන් එවැනි “අධික” වැටුප් වැඩිවීම් ලබාදීමට පෙර සභාවේ අනුමැතිය ලබාගත යුතුව තිබූ බව ප්‍රකාශ කළහ.

පුරවැසියන් දිගින් දිගටම ආර්ථික දුෂ්කරතාවන්ට මුහුණ දෙන විට ශ්‍රී ලංකා මුදල් මණ්ඩලය (MBSL) එවැනි වැටුප් වර්ධක අනුමත කළේ ඇයිද යන්නද පුළුල් ලෙස ප්‍රශ්න කරන ලදී. ආදායම් උත්පාදනය කරන ආයතනවල රේගු නිලධාරීන්, ආදායම් බදු දෙපාර්තමේන්තු තක්සේරුකරුවන් සහ සුරාබදු පරීක්ෂකවරුන් වැනි ප්‍රධාන නිලධාරීන් මහ බැංකුවේ කාර්යාල සහයකයින්ට වඩා අඩු වැටුප් ලබන බව විචාරකයෝ පැවසූහ.

නමුත් ආචාර්ය වීරසිංහ කියා සිටියේ ලාභයක් ලැබුණත් නැතත් මහ බැංකුවේ වැටුප් ගෙවූයේ එහි ශේෂ පත්‍රයෙන් බවයි. "අපි ලාභ ලබනවා නම්, සියලු වියදම් අඩු කර සංචිත සඳහා ප්‍රතිපාදන සකස් කිරීමෙන් පසු භාණ්ඩාගාරයට ලාභ බෙදා හැරිය යුතු ආකාරය නීතියෙන් නියම කර ඇත," ඔහු පැහැදිලි කරයි.

ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ වියදම්, රජයේ අයවැයෙන් වන ඒකාබද්ධ අරමුදලෙන් ලබා නොගන්නා අතර, එබැවින් බදු ගෙවන්නන්ගේ මුදල් කෙරෙහි සෘජු බලපෑමක් නොමැති බැවින් වැටුප් හෝ වර්ධක සඳහා කිසිවිටෙක පාර්ලිමේන්තු අනුමැතිය අවශ්‍ය නොවන බවත්, ඒවා තීරණය කරන්නේ MBSL එකෙන් බවත් ඔහු පවසයි.

මේ වසරේ නියෝජ්‍ය අධිපතිවරයකුගේ වැටුප 76.97%කින් සහ සහකාර අධිපතිවරයකුගේ වැටුප 76.79%කින් ඉහළ ගොස් ඇති බව නිල සංඛ්‍යාලේඛන පෙන්වා දෙයි. කළමනාකරණ සහකාරවරුන් සඳහා වන සංශෝධන 38.9% කින් සහ කාර්ය මණ්ඩල පන්ති 58.83% කින් ආරම්භ වේ. වඩාත්ම කනිෂ්ඨ කාර්යාල සහකාරවරුන් ඇතුළුව ශ්‍රේණි 15 සඳහා වූ සම්පූර්ණ ගැලපීම්, මහ බැංකුවේ මාසික වැටුප් බිල සියයට 50කින් ඉහළ ගොස් ඇත.

කෙසේ වෙතත්, මෙයින් සියයට 24 ක් අඩු කර, දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවට 'උපයන විට බදු ගෙවීමේ (PAYE Tax) බද්ද ලෙස මාරු කරන බව අධිපතිවරයා පැවසීය.
උද්ධමනය වසරකට සියයට පහක් ලෙස පවතිනු ඇතැයි පුරෝකථනය මත 2021 දී වැටුප් සංශෝධනයක්ද සිදු කරන ලදී. (එම වසරේ 15.42% සිට 32.67% අතර සංශෝධනය කරන ලදී). කෙසේ වෙතත්, සැබෑ උද්ධමනය 2022 දී සියයට 70 දක්වා ඉහළ ගියේය.

ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ කාර්යමණ්ඩලය අතර පවතින ආකල්ප පිළිබඳව ද ආචාර්ය වීරසිංහ පෙන්වා දෙයි. 2022-23 දී, මහබැංකුවේ වෘත්තීය කාර්ය මණ්ඩලය වන 1,054 න් (සුළු කාර්ය මණ්ඩලය හැර) 99 දෙනෙක් අහිමි විය. මෙය සියයට 10 ක් පමණ වේ. බොහෝ දෙනෙක් එංගලන්ත බැංකුව සහ ඕමාන් බැංකුව ඇතුළු විදේශීය ආයතනවල තරඟකාරී රැකියාවලට සම්බන්ධ වී ඇත.

මහ බැංකුව ක්‍රියාත්මක වන්නේ සීමිත නිලධාරීන් සහ සේවකයින් සංඛ්‍යාවක් සමඟ බැවින් කෙටි කාලයක් තුළ මෙවැනි සම්පත් අහිමි වීම එහි ක්‍රියාකාරීත්වය සුමටව කරගෙන යාමට අභියෝගයක් බව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ ආරංචි මාර්ග පවසයි.

“එය ඉතිරි කාර්ය මණ්ඩලයට අමතර පීඩනයක් ද එල්ල කරයි. තත්ත්වය දූරදර්ශීව කළමනාකරණය කර ගැනීමටත්, අවශ්‍ය දක්ෂතා බැංකුවේ රඳවා ගැනීමටත් ඔවුන්ට සාධාරණ ලෙස වැටුප් ගෙවීමට අවශ්‍ය විය.”

මහ බැංකුවේ වැටුප් සැසඳිය යුත්තේ එහි නියාමනය සහ අධීක්ෂණය යටතේ පවතින මූල්‍ය ආයතනවල ගෙවනු ලබන වේතනය සමඟ මිස රාජ්‍ය අංශයේ පරිමාණයන් සමඟ නොවන බවත් අධිපතිවරයා පවසයි. "මෙය ශ්‍රී ලංකාවේ පමණක් නොව ගෝලීය වශයෙන් ද බොහෝ කලක සිට පවතින ක්‍රියාවකි."

වැටුප් වැඩි නොකරන ලෙස මුදල් අමාත්‍යාංශය මහ බැංකුවෙන් ඉල්ලා ඇති බවට පළ වූ වාර්තා ඔහු ප්‍රතික්ෂේප කළේය. ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ කාර්ය මණ්ඩලයේ විශ්‍රාම වැටුප් වැඩිවීමක් ද සිදු වී නොමැත. “නමුත් රජය දැනටමත් විශ්‍රාම වැටුප් සහ වැටුප් වැඩි කර ඇති බැවින් අනාගතයේදී ඔවුන්ට යම් වැඩිවීමක් ලබා දීමට අපට සිදුවනු ඇත,” ඔහු පැවසීය.

2006 දී 20.40% (කාර්යාල සහායක) සහ 93.15% (ඉහළම ශ්‍රේණියේ) අතර වැටුප් සංශෝධන සිදු වූ බව මහබැංකු නිල දත්ත පෙන්වා දෙයි. මීළඟ ඉහළම වැඩිවීම 2015 දී 17.92% සහ 72.83% අතර දක්නට ලැබුණි.

කෙසේ වෙතත්, එවකට කාර්ය මණ්ඩලය වෙනුවෙන් මහබැංකුවම ආදායම් බදු ගෙවා ඇත. 2019 සිට සේවකයින් මෙම බදු ගෙවීම ඔවුන් විසින්ම සපුරාලිය යුතුවිය. එබැවින්, 2006 සහ 2015 ට සාපේක්ෂව, ඉහළ උද්ධමනයක් තිබියදීත්, මෙවර (බද්දෙන් පසු) ඵලදායී වැඩිවීම බෙහෙවින් අඩු බව මහබැංකුව තර්ක කරයි.